In deze subsidieparagraaf wordt ingegaan op de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van subsidies: zowel verstrekt ter uitvoering van het gemeentelijke beleid en subsidies die de gemeente probeert te verwerven.
De gemeente Den Haag belegt de uitvoering van de subsidiebeslissingen bij één centraal uitvoeringscentrum bij de dienst OCW en werkt aan de realisatie van de volgende bestuurlijke opgaven:
Een belangrijk onderwerp bij subsidieverlening is in hoeverre subsidiedoelstellingen worden bereikt en in hoeverre dit bijdraagt aan de beleidsdoelen. Er wordt stelselmatig aandacht gevraagd binnen de beleidsterreinen voor de vraag hoe de resultaatgerichtheid bij subsidieverlening verder kan worden verbeterd. In 2017 doet de Rekenkamer aanbevelingen over de actuele stand van zaken.
Onderdeel van de meerjarenstrategie van de Rekenkamer Den Haag is om meer structureel na te gaan in hoeverre en op welke wijze invulling word gegeven aan raadsbesluiten naar aanleiding van rekenkamerrapporten. Dit is voor de rekenkamer aanleiding om in 2016 een opvolgingsonderzoek uit te voeren. De rekenkamer gaat de doorwerking van het onderzoek ‘Van uitgaven naar uitkomsten’ uit 2011 onderzoeken met de centrale vraag om voor de raad inzichtelijk te maken in hoeverre de gemeente Den Haag ervoor zorgt dat de subsidies die ze verstrekt doeltreffend en doelmatig zijn. De planning is dat de rekenkamer in het eerste kwartaal 2017 haar rapport publiceert.
Alle subsidies zijn voorzien van de concrete doelstelling die is benoemd in de beschikking. Afhankelijk van de aard van de subsidie betreft dit de feitelijke tekst of een samenvatting ervan. Dit geldt in 2017 ook voor subsidies onder € 10.000. Daarnaast worden verdere stappen gezet het subsidieregister als open data beschikbaar te stellen. Hiermee zijn we een van de eerste gemeenten in Nederland die dit op deze wijze doen. In 2017 maken we een start met het overzichtelijker maken van het register. Met het toenemen van het aantal jaren en de getoonde informatie wordt het lastig om verbanden te leggen. We willen dat verbeteren, ook naast de open data-oplossingen die er wellicht gaan komen. Dit verbetertraject voert de gemeente samen met de Haagse Hogeschool uit. Bij de publicatie van het Subsidieregister in april 2017 zullen hierin de uitkomsten zichtbaar zijn.
Regionale, nationale en Europese subsidies bieden de gemeente Den Haag kansen. Om deze kansen te benutten, is in 2014 een ‘strategisch actieplan subsidies’ opgesteld waarin Haagse ambities zijn vertaald naar Europese subsidieprioriteiten tot en met 2020. Door de gemeente wordt actief ingezet op Europese subsidieprogramma’s zoals EFRO, Horizon 2020, INTERREG, LIFE, Erasmus+, Europees Sociaal Fonds (ESF), Urban Innovative Action en het Fonds voor Interne Veiligheid.
Daarnaast worden ook programma’s vanuit bijvoorbeeld de rijksoverheid (o.a. Topsectoren, Stimulering huisvesting vergunninghouders en SDE), de provincie (Fietsprojecten, Greenports en EFRO cofinanciering) of MRDH (BDU verkeer en vervoer) aangesproken om projecten voor de stad te realiseren. Er wordt ingezet op samenwerking met partnerorganisaties binnen en buiten de stad, zoals de MRDH, provincie Zuid-Holland en andere (Europese) steden, maar ook niet publieke instellingen zoals universiteiten en kennisinstellingen (o.a. TU Delft, Universiteit van Leiden en TNO) en het bedrijfsleven in de stad Den Haag (o.a. MKB Den Haag).
Voor de vaak verplichte gemeentelijke bijdrage bij het verwerven van subsidies vervult het gemeentelijk Cofinancieringsfonds een belangrijke rol. Hieruit worden gemeentelijke projecten ondersteund die een Europese subsidie, rijkssubsidie of andere nationale subsidie ontvangen. De thema’s duurzaamheid, duurzame ontwikkelingen in de stad en samenwerking met kennisinstellingen en bedrijfsleven zijn in 2015 toegevoegd als prioriteiten voor inzet van middelen uit het Cofinancieringsfonds. De komende jaren ziet de gemeente een gestage verschuiving van subsidies naar de inzet van financieringsinstrumenten, denk daarbij aan hybride financiering, revolverend financieren en crowdfunding. Deze ontwikkelingen worden door de gemeente gevolgd en toegepast.
Op 4 mei 2016 oordeelde de Raad van State dat de regeling van de subsidiekorting die wordt gebruikt in het Haagse topinkomensbeleid in strijd is met de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en daardoor onverbindend. Op grond van artikel 4:38 Awb mogen aan de subsidieontvanger alleen verplichtingen worden opgelegd als die strekken tot verwezenlijking van het doel van de subsidie, in dit geval verslavingszorg. Volgens de Raad van State heeft de regeling van de subsidiekorting een ander doel dan het bieden van verslavingszorg, namelijk het voorkomen van topsalarissen bij gesubsidieerde organisaties. Een dergelijke verplichting is te ver verwijderd van de gesubsidieerde activiteit om te kunnen worden aangemerkt als een niet-doelgebonden verplichting in de zin van artikel 4:39 Awb.
Op basis van de uitspraak zijn de in april 2016 opgelegde subsidiekortingen bij 25 gesubsidieerde instellingen teruggedraaid. Er zijn geen wettelijke mogelijkheden voor de gemeente om deze subsidiekortingen op te leggen bij gesubsidieerde instellingen. De gemeenteraad blijft de jaarlijkse rapportage topinkomens ontvangen en er wordt door het college een stevig moreel appel op instellingen gedaan om de bezoldigingen sneller dan het WNT-overgangsrecht terug te brengen tot de WNT-norm.
