Coördinerend Portefeuillehouder: Rabin Baldewsingh

Den Haag wil dat iedere Hagenaar in staat is deel te nemen aan de samenleving. Het kunnen beschikken over werk en inkomen zijn daarbij cruciale randvoorwaarden. Daar zet het college zich voor in met programma Werk, Inkomen en Armoedebeleid. Als burgers op eigen kracht geen baan kunnen vinden of zich niet staande weten te houden in de maatschappij, is het voor hen belangrijk om een beroep te kunnen doen op ondersteuning van de gemeente. In het aanvalsplan “Den Haag maakt werk” hebben we hoge ambities geformuleerd ten aanzien van het aantal Hagenaars dat vanuit de bijstand aan het werk gaat. Met de wijkbanenplannen en de extra Impuls Werkgelegenheid hebben we die ambitie geïntensiveerd. Het jaar 2017 zal daarmee in hoge mate in het teken staan van uitvoering van deze plannen.

De gemeente zet stevig in op het tegengaan van armoede. Het beleid is erop gericht dat huishoudens met een laag inkomen zichzelf zo goed mogelijk kunnen redden door de gemeentelijke voorzieningen zo dichtbij mogelijk aan te bieden. Dit gebeurt bijvoorbeeld via sociale wijkteams en maatschappelijke organisaties. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar kinderen. Zij moeten actief kunnen meedoen in de samenleving. De gemeente probeert te voorkomen dat Hagenaars in de schulden raken en helpt inwoners met schulden bij het beheersen en oplossen van hun problemen. Schulden kunnen een belemmering vormen om aan het werk te gaan en deel te nemen aan sociale activiteiten. Wij willen samen met partners in de stad schulden voorkomen en aanpakken.

De indicatoren geven meetbare vertalingen van de te bereiken doelen. De bronnen van de tabellen worden gegeven in bijlage Programma’s.

Uitstroom in 2017
In het aanvalsplan “Den Haag maakt werk!” hebben we hoge ambities geformuleerd voor het aantal Hagenaars dat vanuit de bijstand een baan vindt of teruggaat naar school. We hebben ons in het aanvalsplan als ambitie gesteld in 2017 4.250 mensen een baan vinden of weer een opleiding gaan volgen door interventies van de gemeente. Met de Extra Impuls werkgelegenheid (zie hieronder) hebben we deze ambitie verhoogd. Het Werkgeversservicepunt speelt hierin een belangrijke rol.

We hebben extra aandacht voor jongeren, werkzoekende 50-plussers en werkzoekenden met een arbeidsbeperking (de doelgroepen van de Banenafspraak en beschut werk). Het wijkbanenplan richt zich op Haagse jongeren tot 27 jaar, die niet naar school gaan, geen werk hebben en die door de gemeente onvoldoende worden bereikt. Daarnaast richt het wijkbanenplan zich ook op jongeren met een bijstandsuitkering, die nog niet actief bemiddeld worden (kwetsbare jongeren) en op de groep die wellicht al in een traject zit, maar grotere kansen ziet bij de activiteiten die vanuit het wijkbanenplan geïnitieerd worden. Het doel is om deze jongeren in beeld te krijgen en beter te leren kennen, om ze van daaruit beter te kunnen begeleiden naar werk, leerwerktrajecten of terug naar school. Bij een groot deel van de jongeren is sprake van multiproblematiek Drie wijkgerichte Servicepunten Arbeid benaderen jongeren actief en zoeken banen bij ondernemers in en buiten de wijk. Voor werkzoekenden van 50 jaar en ouder zetten we de succesvolle aanpak van afgelopen jaar voort. We werken daarbij samen met een aantal uitzendbureaus. Samen met UWV zetten we komend jaar in op een vroegtijdige aanpak van WW-gerechtigden om te voorkomen dat ze van een bijstandsuitkering afhankelijk worden. Voor bijstandsontvangers met verschillende problemen, bijvoorbeeld op het gebied van schulden, huisvesting, gezondheid, verslaving en leren, levert de gemeente op maat gesneden dienstverlening.

Banenafspraak en Social Return
In het aanvalsplan “Den Haag maakt werk” staat de ambitie om tot en met 2018 1.600 personen met een arbeidsbeperking aan het werk geholpen te hebben. Het gaat om banen bij zowel het bedrijfsleven als bij overheidsorganisaties. Veel van de benodigde arbeidsplaatsen zijn nieuw. De gemeente helpt werkgevers deze werkplekken vorm te geven, zodat ze goed aansluiten bij de doelgroep. De gemeente begeleidt de kandidaten ook nadat ze bij de werkgevers aan de slag zijn gegaan.

Social return op werk is een instrument om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen. De doelstelling in het coalitieakkoord om op deze manier 1.000 mensen aan een baan te helpen is onlangs al behaald. In 2017 gaan we daarom onverminderd door met het verder ontwikkelen van social return.

Extra impuls werkgelegenheid
Het aanvalsplan “Den Haag maakt werk!” werpt zijn vruchten af (RIS293908). Desondanks signaleren we dat de werkloosheid hoog blijft, onder meer vanwege de instroom uit de WW, de groeiende beroepsbevolking en het tekort aan banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. De gemeente neemt daarom extra maatregelen. Met de extra impuls voor werkgelegenheid willen we de werkloosheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt terugdringen naar een aanvaardbaar niveau. Ook stimuleert de gemeente de werkgelegenheid rechtstreeks door aan de onderkant van de arbeidsmarkt 1.000 extra STIP-banen te creëren en 1.000 extra mensen uit de bijstand aan het werk te helpen, dit kunnen bijvoorbeeld conciërges bij scholen en beheerders bij fietsenstallingen zijn.
Zo maken we een vliegende start in de eerste jaren van het plan. Intussen is er tijd om te bekijken welke maatregelen het meest succesvol zijn. Op grond daarvan komt er een uitwerking van de tweede fase van het plan. Het totale plan omvat 4.000 extra banen. De raad is hierover uitgebreid geïnformeerd via een commissiebrief (RIS294630). Als onderdeel van de extra impuls start Den Haag met een pilot om een Haagse variant van de dienstencheque te ontwikkelen. In België wordt deze cheque al sinds 2004 ingezet waardoor meer werkgelegenheid voor lager opgeleiden is ontstaan. Met de pilot wil Den Haag kijken of het ook hier meer banen kan opleveren, bijvoorbeeld door de cheque in te zetten voor diensten die schaars worden (of zijn) zoals een strijkservice, schoonmaak- en tuindiensten.

Samenwerking in de regio
Het regionaal Werkbedrijf bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en (decentrale) overheid. Het Werkbedrijf heeft als doel om in Haaglanden in 2017 700 tot 800 banen in te vullen in het kader van de Banenafspraak om extra banen te creëren voor mensen met een arbeidshandicap. Hierbij staan centraal regionale communicatie, het vergroten van het ambassadeursnetwerk van zowel werknemers als werkgevers en het leren van eerdere ervaringen. De regio’s Haaglanden en Zuid-Holland Centraal werken samen om zo meer kansen te bieden voor de verschillende doelgroepen. Ook geven ze de samenwerking met sociaal ondernemers verder vorm.
Investeren in mensen
Een deel van de bijstandsgerechtigden kan zonder extra ondersteuning moeilijk een baan vinden. Deze groep is divers. Om die reden wil de gemeente beschikbare capaciteit vooral inzetten voor de mensen uit deze groep die (op termijn) perspectief hebben op betaald werk. Den Haag richt zich daarbij vooral op jongeren, alleenstaande ouders en mensen met een arbeidsbeperking. De gemeente activeert deze mensen en bereidt ze voor op re-integratie. Daarbij stimuleren we scholing en zetten waar nodig ook zorg en hulpverlening in. Als dat nodig is, bieden we taalonderwijs aan.
Van de groep mensen die maar een kleine kans hebben op betaald werk, verwachten we dat zij op een andere manier bijdragen aan de samenleving. De gemeente doet hierbij een beroep op PEP Den Haag en de Haagse Welzijnsorganisaties. Zij kunnen dit deel van de doelgroep helpen bij het vinden van een zinvolle activiteit.

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Via de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) is de gemeente Den Haag werkgever van mensen met een arbeidsbeperking. Dat werk verrichten zij vanuit de Haeghe Groep Sinds de invoering van de Participatiewet is geen nieuwe instroom in de Wsw meer mogelijk. Door natuurlijke uitstroom vermindert het aantal sw-werknemers jaarlijks. De zittende sw-werknemers behouden hun rechten. De financiering vanuit het Rijk is gebaseerd op een versnelde afbouw van het aantal sw-werknemers. De komende jaren ziet de financiering er uit als volgt.

*Het Rijk werkt met SE. 1 SE is gemiddeld gelijk aan 1,016 FTE

Beschut werk
Beschut werk is bestemd voor mensen met een lichamelijke, verstandelijke en/of psychische beperking die zoveel ondersteuning nodig hebben dat reguliere werkgevers hen niet zonder meer in dienst nemen. Het coalitieakkoord zet in op 200 plekken voor beschut werk. Eind 2017 wil de gemeente daarvan 150 plekken hebben gerealiseerd. Alle 200 beschut werk medewerkers krijgen een ambtelijke aanstelling bij de Haeghe Groep.

Ontwikkelingen bijstand
Ook in 2017 zullen er meer bijstandsgerechtigden bij komen dan er uit gaan. Het aantal mensen in de bijstand loopt verder op, het gaat dan met namen om lager opgeleiden. Den Haag verwacht voor 2017 een stijging van minimaal 6,2% en maximaal 7% van het aantal bijstandsuitkeringen. De verwachting is dat de aantal uitkeringen in 2017 zal oplopen tot circa 28.700. Hierdoor zal Den Haag meer geld kwijt zijn aan bijstandsuitkeringen.
Voor de bijstand ontvangt de gemeente een vergoeding van het Rijk die lager is dan de werkelijke lasten voor de gemeente. Den Haag is samen met andere gemeenten in onderhandeling met het Rijk om te bereiken dat de rijksvergoeding beter aansluit op de werkelijke lasten. Daarnaast is een civiele procedure gestart over de rechtmatigheid van het nieuwe verdeelmodel. De uitkomsten zijn nog niet bekend, en in deze begroting lopen we daar niet op vooruit.
Als er geen aanvullende rijksvergoeding komt, moet de gemeente rekening houden met een aanzienlijk tekort op de bijstand in 2017. Voor een belangrijk deel kan dit tekort waarschijnlijk worden opgevangen door een beroep te doen op de rijksregeling voor excessieve tekorten: de zogenoemde vangnetregeling. Voorwaarde om een beroep te doen op deze regeling is wel dat de gemeente zich actief blijft inzetten om het tekort te reduceren. We houden rekening met het mogelijke aandeel in het tekort dat voor rekening van de gemeente komt.
We zullen de gemeenteraad actief informeren over de ontwikkelingen in het bijstandsdossier en de gevolgen daarvan voor de gemeente.

Taal
In 2016 is de taaleis van kracht geworden. Bijstandsgerechtigden moeten zich inspannen om de Nederlandse taal minimaal te beheersen op het eindniveau van het basisonderwijs. Eind 2016 is er een evaluatie van de ervaring met deze verplichting. Intussen kijken we hoe beter beheersen van de Nederlandse taal kan bijdragen aan onze doelstellingen: uitstroom, participatie en zelfredzaamheid. Met de resultaten kijken we hoe we ook in 2017 kunnen werken aan verbetering van het taalniveau van bijstandsgerechtigden.

Verandering sociale zekerheid
In 2017 treedt de gewijzigde fraudewet in werking. Verder heeft het Rijk geen grote wetswijzigingen voor sociale zekerheid op de agenda staan. Wel zal naar verwachting nog reparatiewetgeving plaatsvinden om te zorgen dat de Banenafspraak kan worden gerealiseerd zonder al teveel bureaucratische belemmeringen.

Fraude en handhaving
Ook in 2017 geldt de afspraak in het coalitieakkoord om meer fraude op te sporen. Jaarlijks informeren we de raad over de resultaten van en de voornemens voor de fraudeaanpak.
Mogelijk dalen de resultaten van de fraude-aanpak in 2017. Een eerste reden daarvoor kan zijn dat er in 2016 een campagne loopt over de inlichtingenverplichting van de bijstand. Daarnaast verwachten we dat het intensiever aanpakken van fraude mensen ervan afhoudt te (gaan) frauderen.

Gemeentelijk minimabeleid en armoedevoorzieningen
Het Haagse armoedebeleid activeert mensen waar het kan en beschermt ze als het moet. We willen het minimabeleid een plek geven in sociale wijkzorgteams, voorlichting geven in buurthuizen of scholen en samenwerken met maatschappelijke organisaties. Zo kunnen we gericht ondersteuning bieden aan burgers die dat nodig hebben.

Samenwerken met de stad tegen armoede
Het bestrijden van armoede en het voorkomen en oplossen van schulden is niet alleen een taak voor de overheid. Veel maatschappelijke organisaties, maar ook mensen en bedrijven in de stad nemen verantwoordelijkheid en bieden ondersteuning te bieden aan de circa 57.000 Haagse huishoudens die moeten rondkomen van het minimum. Met hen werkt de gemeente in 2017 opnieuw samen. Een belangrijke partner is de Stichting Samenwerking Sociale Fondsen (SSSF), beheerder van tien fondsen. Daaronder is het suppletiefonds, opgezet als laatste redmiddel om bijvoorbeeld huisuitzettingen en de afsluiting van energie en water te voorkomen. Andere partners zijn onder meer de Stichting Leergeld, Delen achter de Duinen en de Voedselbank.

Optimale toegankelijkheid, gebruik en bekendheid van het armoedebeleid
De gemeente wil dat de Haagse voorzieningen tegen armoede zoveel mogelijk mensen bereiken. Voor veel van deze voorzieningen geldt dezelfde inkomensgrens als de Ooievaarspas: 130 % van het sociaal minimum.
Meer dan 90.000 Hagenaars hebben een Ooievaarspas. Aan deze pas zijn voorzieningen gekoppeld als het gratis gebruik van het openbaar vervoer, de pedicure voor ouderen en de tegemoetkoming ouderbijdrage. De gemeente wil in 2017 de slimme pas verder ontwikkelen en zo de toegang tot de minimavoorzieningen optimaliseren.

Gelijke kansen voor kinderen uit minimagezinnen
Kinderen moeten in Den Haag volop kunnen meedoen. Vooral minimahuishoudens met kinderen kunnen moeilijk rondkomen, blijkt uit onderzoek van het Nibud. De gemeente wil niet dat kinderen de dupe worden van de financiële problemen van hun ouders. In samenwerking met de Stichting Leergeld Den Haag zet de gemeente in op een stevig pakket dat de kosten van school, sport en cultuur dekt voor kinderen van Haagse minima. Dit pakket kan ook worden aangevraagd via de eerder genoemde pas.

(Chronisch) zieken en ouderen
Ook in 2017 biedt de gemeente een goede collectieve zorgverzekering aan voor minima. Naast een uitgebreid verzekerd pakket is ook het eigen risico meeverzekerd. Hierdoor komen burgers met een laag inkomen niet voor onverwachte zorguitgaven te staan. Ook Hagenaars met een inkomen van 130% tot 150% van het sociaal minimum kunnen vanaf 2017 deelnemen aan de verzekering van de gemeente. Wij verwachten dat circa 57.000 minima (inclusief kinderen) gebruik zullen maken van de collectieve zorgverzekering.
Verder krijgen chronisch zieken met een zorgindicatie en een inkomen tot 150% van het sociaal minimum jaarlijks 125 euro vergoeding voor medische meerkosten. De verwachting is dat we deze tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten zullen verstrekken aan circa 20.000 Hagenaars.
Ouderen met een laag inkomen krijgen bijzondere aandacht van de gemeente Den Haag. Zij zijn immers niet meer in staat om hun inkomenspositie te verbeteren en door het uitblijven van indexatie van pensioenen gaat hun koopkracht achteruit. Het is van belang dat zij actief blijven deelnemen in de maatschappij. Daarom wil de gemeente doorgaan met gratis OV en pedicure voor ouderen met een Ooievaarspas. Ook ondersteunt de gemeente ouderen met cursussen voor digitale vaardigheden.

Individuele bijzondere bijstand
Haagse burgers die worden geconfronteerd met onvoorziene, bijzondere kosten worden geconfronteerd kunnen een beroep doen op individuele bijzondere bijstand. Met deze vorm van bijstand, verstrekt naar draagkracht, leveren we maatwerk. Met de individuele bijzondere bijstand verwachten wij meer dan 7.500 Hagenaars te kunnen helpen. Individuele bijzondere bijstand is ook een goed om Haagse burgers gericht te ondersteunen die geen bijstandsuitkering ontvangen, bijvoorbeeld werkende armen .

Bijzondere hulpverlening huisvesting
Verder verzorgt de gemeente de noodopvang voor gezinnen. Dat gebeurt door de Stichting Noodopvang Haaglanden. Ongeveer 600-700 gezinnen zullen een beroep doen op deze opvang. Daarvan zal de stichting er naar verwachting 125 plaatsen. In de andere situaties blijkt dat uitzetting alsnog kan worden voorkomen of blijkt een andere oplossing haalbaar.

Wet op de lijkbezorging
Tot slot geeft de gemeente uitvoering aan de Wet op de lijkbezorging. Als de politie melding doet van een overledene die geen geld heeft of van wie geen nabestaanden bekend zijn, verzorgt de gemeente de teraardebestelling.

Preventie
Schuldhulpverlening richt zich steeds meer op preventie en vroeg signaleren van problemen. Voorkomen van problematische schulden is immers beter dan genezen en is bovendien goedkoper. De gemeente ondersteunt organisaties waar mensen met financiële problemen over de vloer komen (welzijns- en vrijwilligersorganisaties, woningcorporaties, scholen, wijkbanenplannen, voortijdig schoolverlaten) bij het herkennen van financiële problemen. Zo kunnen zij hulp aanbieden of doorverwijzen naar de gemeente of een maatschappelijke partner in de stad.
Steeds meer mensen kampen met schulden, en daarmee wordt preventie nog belangrijker. De preventieve aanpak voor jongeren krijgt speciale aandacht. We gaan daarvoor intensiever samenwerken met het onderwijs, en richten ons ook speciaal op jongeren die binnenkort 18 jaar worden.
Samen met de corporaties werken we aan de vermindering van het aantal huisuitzettingen door huurachterstanden vroeger te signaleren en op te lossen. Ook nemen steeds meer mensen deel aan een van onze preventieve activiteiten, zoals een workshop of adviesgesprek. Bij onze aanpak van de Haagse schulden hebben we speciale aandacht voor de effecten van ingrijpende gebeurtenissen (werkloosheid, 18 jaar, scheiding, etc.) op het leven van Hagenaars.

Curatieve schuldhulpverlening
De gemeente verbetert de communicatie met schuldeisers, versterkt de samenwerking met maatschappelijke partners en bepleit samen met de G4 bij het Rijk de invoering van het wettelijk breed moratorium: voor iemand met problematische schulden een mogelijkheid om een adempauze te krijgen en te beginnen met het oplossen van de problemen. Al deze inspanningen hebben als doel om sneller tot afspraken te komen om schuldenproblematiek aan te pakken en op te lossen.
Als een oplossing met schuldeisers niet binnen bereik ligt, is er een aanbod binnen de gemeente of bij de ketenpartners. Schuldhulpverlening bestaat in toenemende mate uit stabiliseren van de financiële situatie: het beheersbaar maken van bedreigende schulden en het bieden van perspectief aan mensen met schulden. We brengen het huishoudboekje op orde door regelingen aan te vragen waarvan de betrokkene nog geen gebruik gemaakt. We beperken daarbij de uitgaven tot een minimum en garanderen de beslagvrije voet.

De gemeente kan niet alleen alle problemen signaleren en oplossen. De maatschappelijke partners zijn onze ogen en oren in de stad. De welzijnsorganisaties vormen een belangrijke schakel tussen formele en informele hulpverlening. Samen met hen ontwikkelen wij een instrument om in te schatten wat nodig is en de best passende financiële dienst aan te bieden.

Met verschillende partners ontwikkelen we een Schuldenlab, waarin we innovatieve aanpakken uitproberen. Een voorbeeld van een nieuwe aanpak is het Jongeren Perspectief Fonds. Aan de schuldeisers van een jongere wordt een aflossingsvoorstel gedaan in ruil voor kwijtschelding van het grootste deel van de schuld. De restschuld wordt door de gemeente Den Haag via het Jongeren Perspectief Fonds overgenomen. De jongere betaalt deze terug door te investeren in zijn of haar toekomst. Dat kan bijvoorbeeld door een opleiding te volgen of te gaan werken, in combinatie met vrijwilligerswerk.

Ook op het gebied van coaching en training breiden we de samenwerking met maatschappelijk partners verder uit. Waar mogelijk stimuleren wij in de voorlichting de inzet van mensen die zelf ervaring hebben met problematische schulden.

We willen de samenhang bevorderen tussen de verschillende producten en diensten voor mensen in financiële problemen (budgetbeheer, budgetondersteuning, administratieve begeleiding en beschermingsbewind). Bijvoorbeeld door met organisaties af te spreken dat de gemeente het voorportaal is voor beschermingsbewind. Op die manier maken we de best passende vorm van dienstverlening toegankelijk voor de Haagse burger.

Sociale kredietverlening en het Pandhuis (GKB)
De sociale kredietverlening van de Gemeentelijke Kredietbank is een instrument in de preventieve schuldhulp. Aan de ene kant herfinancieren we zo meerdere kleinere schulden, anderzijds kijken we naar de hele schuldensituatie in een huishouden en verwijzen we zo nodig door naar curatieve schuld-hulp. Voor Hagenaars met een eigen woning is er ondersteuning in de vorm van krediet en advies als de woning onbetaalbaar dreigt te worden. We creëren ook meer mogelijkheden voor levensloop-bestendig wonen in samenhang met voorzieningen voor ouderen.
Ook het Haags Pandhuis speelt een belangrijke rol in ons beleid om (dreigende) problematische schulden zo vroeg mogelijk te signaleren.

Verbonden partijen
Tot dit programma behoren ook de verbonden partijen Stichting Werkbij en Wigo4it (eveneens behorend tot programma 8). Stichting Werkbij bevind zich in fase van afbouw. Wigo4it levert een bijdrage aan de ICT-bedrijfsvoering waar in dit programma gebruik van wordt gemaakt.

Haagse aanpak Sociaal Domein Statushouders
De Haagse aanpak voor het sociaal domein (RIS 293919) is geïnspireerd op de aanbevelingen van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en gaat uit van ondersteuning en begeleiding direct na de vestiging van de statushouders, gericht op snelle participatie en integratie, met aandacht voor de menselijke maat. Extra investeringen ‘aan de voorkant’, die de maatschappij op lange termijn terugverdient omdat langdurige afhankelijkheid van de bijstand, inactiviteit en maatschappelijke overlast door gebrekkige integratie wordt voorkomen. Een aanpak dus die ten goede komt aan de statushouders maar ook aan de overige Haagse inwoners.

Het Rijk heeft twee uitwerkingsakkoorden inzake Asiel met gemeenten vastgesteld. Den Haag heeft nog zorgen over de hoogte van de extra middelen voor asiel zoals beloofd in de uitwerkingsakkoorden. Het college heeft vooruitlopend op de circulaires besloten om € 13 mln. uit te trekken voor de kosten binnen het sociaal domein (exclusief de bijstand). Dit is gebaseerd op de eigen inschatting dat Den Haag ruim € 9,4 mln. aan extra middelen krijgt via het gemeentefonds voor de taken in het sociaal domein op basis van het aandeel in de taakstelling. Voor de maatschappelijke begeleiding krijgt de gemeente ook geld van het COA; dit is een bestaande vergoeding die stijgt van € 1.000 naar € 2.370 per statushouder. Bij deze verhoging komen ook hogere ambities en condities voor de besteding, zoals ondersteuning van statushouders bij praktische zaken, integratie en participatie (de vluchteling ondertekent hiertoe de ‘participatieverklaring’ en doet verplicht mee aan de inburgeringsexamen). Verondersteld is dat er volgens de taakstelling 70% (=1.500) volwassenen naar Den Haag komen. Dan zou de gemeente € 3,6 mln. voor maatschappelijke begeleiding krijgen.

De oorspronkelijke Haagse aanpak Sociaal Domein ging grofweg uit van circa € 20 mln. incidentele kosten en € 3 mln. structurele kosten. Het college heeft zich voorgenomen te versoberen op onderdelen en aan de slag te gaan met de middelen die zij verwacht te ontvangen van het Rijk. De belangrijkste doelen die het college beoogt met de statushouders, namelijk participatie, integratie en begeleiding naar scholing en werk, wil hij realiseren met de beperkte middelen. Periodiek worden de kosten gemonitord. De kosten komen onder druk als Den Haag meer volwassenen krijgt dan de eigen prognose van 70%. De cijfers tot aan juli 2016 laten zien dat ruim 80% van de statushouders die naar Den Haag gekomen zijn, volwassenen zijn.

Werk
De reguliere dienstverlening van de gemeente voor werkzoekenden richt zich op ‘Direct aan het werk’. Als de statushouder niet binnen 3 maanden uitstroomt naar werk, dan is de verwachting dat dit binnen 18 maanden mogelijk is, en krijgt de statushouder dienstverlening aangeboden van het Werkgeversservicepunt. Is de route werk nog niet mogelijk dan komt de statushouder in een participatietraject, daarbij wordt ingezet op taal en vrijwilligerswerk. Jongeren tot 27 jaar zonder start- of beroepskwalificatie worden naar het ROC verwezen. Zo mogelijk worden zij – via een schakeltraject met intensief taalonderwijs – toegeleid naar het reguliere beroepsonderwijs.

Bijstand
De verhoogde instroom van statushouders leidt ook tot extra bijstandskosten. Uitgaande van de 1.500 volwassen statushouders worden deze kosten grofweg geraamd op € 14 mln. voor een jaar.
Bij de vaststelling van het macrobudget is in 2016 geen rekening gehouden met nieuwe instroom van vluchtelingen. Derhalve is door het Rijk aangegeven dat gemeenten hiervoor worden gecompenseerd In 2016 en 2017 wordt hiervoor landelijk resp. € 85 mln. en € 90 mln. beschikbaar gesteld. Vanaf 2018 vindt jaarlijks in acht gelijke delen een verrekening plaats van deze tegemoetkoming.

De baten die de gemeente Den Haag ontvangt voor de uitvoering van de programmaonderdelen blijven door de jaren heen nagenoeg constant. Het verschil tussen de begrote baten in 2017 en de realisatie in 2015 heeft grotendeels een incidenteel karakter. In 2015 kon de gemeente het resterende deel benutten van het Participatiebudget voor re-integratietrajecten (€ 10 mln.). Verder kreeg de gemeente een afrekening voor teveel betaalde BTW voor re-integratietrajecten (€ 7 mln.). Voor de Gemeentelijke Kredietbank is een groot deel van de voorziening voor marktrisico’s vrijgevallen (€ 3 mln.). Deze risico’s worden nu afgedekt op een andere manier. In 2015 is de toepassing van het berekeningsmodel aangepast van de voorziening oninbaarheid, wat leidt tot een vrijval van de voorziening (€ 7mln.).

Ook de begrote lasten in 2017 laten een flink verschil zien ten opzichte van de realisatie in 2015. Een belangrijke reden hiervoor is dat (conform de nieuwe BBV-richtlijnen) vanaf 2017 de overheadkosten zijn overgeheveld naar een apart programma (€ 36 mln.). Verder krijgt de gemeente voor de sociale werkvoorziening € 7 mln.. Daarnaast verwachten we in 2017 hogere uitkeringslasten. Vooralsnog is het risico opgenomen in het risicocumulatiemodel. De uitkomsten van het definitieve verdeelmodel BUIG zijn hiervoor doorslaggevend.