Onderhoud kapitaalgoederen

De gemeentelijke vastgoedportefeuille wordt onderhouden conform de methodiek van conditie gestuurd onderhoud (NEN2767). In deze systematiek wordt gekeken naar de staat van de afzonderlijke bouwelementen. Afhankelijk van de conditie wordt er een kwaliteitsscore aangegeven van 1 tot 6.

1. uitstekend
2. goed
3. redelijk
4. matig
5. slecht
6. zeer slecht

Per 1 januari 2013 is het vastgoed van de gemeente Den Haag (grotendeels) gecentraliseerd. Door het centraliseren wordt meer en beter inzicht verkregen in het gemeentelijke vastgoedbezit. De gemeente is verantwoordelijk voor het optimaal inzetten van haar vastgoed ter uitvoering van bestuurlijk vastgestel-de doelen. De gemeente draagt zorg voor efficiënte en gemeentebrede beleidsvorming op het gebied van ontwikkeling en realisatie, beheer en inzet van het gemeentelijk vastgoed. Het planmatig laten uitvoeren van eigenaaronderhoud is hier een belangrijk onderdeel van.
Het streven is om aan alle panden onderhoud uit te voeren conform een éénduidige systematiek. Daarbij wordt in principe een strikte scheiding tussen het eigenaaronderhoud en het huurdersonderhoud gemaakt, conform het Burgerlijk Wetboek. De gemeente is op basis hiervan uitsluitend verantwoorde-lijk voor het laten uitvoeren en bekostigen van het eigenaaronderhoud.
In de op 20 februari 2014 door de gemeenteraad vastgestelde ‘nota vastgoed’ (RIS 269126_140211) is beschreven dat het streven is om voor panden die structureel onderdeel uitmaken van de vastgoed-portefeuille de gewogen conditiescore minimaal op niveau 3 te krijgen en/of te houden en per bouwelement in te grijpen wanneer conditie 4 wordt geconstateerd. Per pand kan er afhankelijk van het toekomstperspectief, locatie en representativiteit op bouwdeelniveau gedifferentieerd worden in het kwaliteitsniveau van onderhoud.

Op basis van bovenstaande systematiek wordt het gemeentelijke vastgoed onderhouden op basis van periodiek geactualiseerde meerjarige onderhoudsplannen (MOP’s) per object. Verduurzamingsmaatregelen worden op natuurlijke vervangingsmomenten uitgevoerd zoals bijvoorbeeld het isoleren van een dak wanneer de dakbedekking vervangen moet worden, of vervanging door energiezuinigere installaties. Om een beter zicht te krijgen op de energetische conditie van een pand en verduurzamingsmaatregelen beter te borgen in de onderhoudsplannen worden de MOP’s vanaf 2017 omgezet naar duurzame meerjaren onderhoudsplannen (DMOP’s). Dit betekent dat vanaf medio 2016 bij de periodieke inspecties van panden tevens de energetische staat van het pand in beeld wordt gebracht. Met deze informatie kunnen vanuit de DMOP verduurzamingsscenario’s onderzocht worden. In een periode van drie tot vier jaar hebben alle panden een herinspectie gehad en zijn de MOP’s omgezet in DMOP’s. De financiering van verduurzamingsscenario’s kan op grond van de begrotingsvoorschriften niet uit de onderhoudsmiddelen worden bekostigd.

Doel is het in stand houden van de duurzame kapitaalgoederen met een sportfunctie en het waarborgen van een goede staat van onderhoud. Hiermee wordt beoogd de functionaliteit van de gemeentelijke zwembaden, sporthallen/-zalen en het Kyocera stadion (ADO ) te waarborgen.
Voor de binnensportaccommodaties zullen de geplande onderhouds- en vervangingswerkzaamheden conform het MOP worden uitgevoerd, bijvoorbeeld schilderwerkzaamheden aan verschillende sporthallen en zwembaden waaronder De Blinkerd en Houtzagerij. In 2017 start de beheerfase van de Sportcampus Zuiderpark.

Bedragen in € 1.000

De jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden gedekt uit het structurele onderhoudsbudget. Indien dit niet toereikend is zal er een verrekening plaatsvinden met de egalisatievoorziening.
Wanneer het structurele onderhoudsbudget hoger is dan de jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden de overschotten toegevoegd aan de egalisatievoorzieningen om de tekorten als gevolg van pieken in het onderhoud in de latere jaren op te kunnen vangen.

Doel is het in stand houden van de duurzame kapitaalgoederen met een culturele functie en het waarborgen van een goede staat van onderhoud. Hiermee wordt beoogd de functionaliteit van de cultuuraccommodaties te waarborgen. Voor de cultuuraccommodaties zullen de geplande onderhouds- en vervangingswerkzaamheden conform het MOP worden uitgevoerd, zoals de vervanging van theater technische installaties Theater aan het Spui.

De jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden gedekt uit het structurele onderhoudsbudget. Wanneer het structurele onderhoudsbudget hoger is dan de jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden de overschotten toegevoegd aan de egalisatie-voorzieningen om de tekorten als gevolg van pieken in het onderhoud in de latere jaren op te kunnen vangen.

Doel is het in stand houden van de duurzame kapitaalgoederen met een welzijn-, of zorgfunctie en het waarborgen van een goede staat van onderhoud. De welzijnsaccommodaties (multifunctionele centra, jongerenaccommodaties, buurthuizen etc.) en zorgaccommodaties worden door de CVDH kostendekkend verhuurd aan de welzijn-, en zorginstellingen. Dit houdt in dat het (eigenaren)onderhoud uit de huuropbrengsten wordt bekostigd.

Voor de welzijn-, en zorgaccommodaties zullen de geplande onderhouds- en vervangingswerkzaamheden conform de MOP worden uitgevoerd zoals bijvoorbeeld kozijnen vervangen/renoveren 2e Braamstraat 6-10.

Bedragen in €1.000

De jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden gedekt uit het structurele onderhoudsbudget. Indien dit niet toereikend is zal er een verrekening plaatsvinden met de onderhoudsvoorziening.
Wanneer het structurele onderhoudsbudget hoger is dan de jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden de overschotten toegevoegd aan de egalisatievoorzieningen om de tekorten als gevolg van pieken in het onderhoud in de latere jaren op te kunnen vangen.

Doel is het in stand houden van de duurzame kapitaalgoederen met een onderwijsfunctie die in juridisch en economisch eigendom en beheer zijn bij de CVDH. Dit betreft uitsluitend de scholen die worden ingezet als (tijdelijke) wissellocaties. Hiermee wordt beoogd de functionaliteit van deze scholen te waarborgen. In overleg met OCW-Onderwijshuisvesting wordt vastgesteld welke werkzaamheden worden uitgevoerd. De kosten worden op basis van werkelijk gemaakt kosten vergoed. Kosten en opbrengsten zijn daardoor gelijk. In 2015 zijn de accommodaties voor kinderopvang overgeheveld naar het programma Onderwijs. Deze accommodaties worden kostendekkend verhuurd. Dit houdt in dat het (eigenaren)onderhoud uit de huuropbrengsten wordt bekostigd.

In overleg met OCW-Onderwijshuisvesting wordt het jaarlijks MOP afgestemd op de wisselende huisvestingsbehoefte. Voor accommodaties voor kinderopvang zullen de geplande onderhouds- en vervangingswerkzaamheden conform het MOP worden uitgevoerd, zoals het vervangen van de dakbedekking van het kindercentrum Gaslaan 80-82.

Bedragen in €1.000

De jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden gedekt uit het structurele onderhoudsbudget. Indien dit niet toereikend is zal er een verrekening plaatsvinden met de onderhoudsvoorziening.
Wanneer het structurele onderhoudsbudget hoger is dan de jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden de overschotten toegevoegd aan de egalisatievoorzieningen om de tekorten als gevolg van pieken in het onderhoud in de latere jaren op te kunnen vangen.

Hier gaat het om het vastgoed dat is aangekocht met het doel stedelijke vernieuwing mogelijk te maken. Objecten worden verworven als onderdeel van een planontwikkeling of als gevolg van een actieve grondpolitiek in bepaalde gebieden. Naast herontwikkeling investeert de gemeente ook in vastgoed om bepaalde beleidsdoelstellingen te verwezenlijken zoals het huisvesten van doelgroepen en het verbeteren van de vitaliteit van bepaalde gebieden. Vastgoed in grondexploitaties valt buiten de scope van dit MOP omdat het hier gaat om tijdelijke objecten en er reeds over gerapporteerd wordt in de paragraaf Grondbeleid van het halfjaarbericht en de programma-verantwoording.
Om te voorkomen dat het voorzieningenniveau op termijn wordt aangetast, is er voor objecten met een verwachte beheertermijn van vijf jaar of langer een MOP opgesteld.
Voor objecten die een kortere beheertermijn kennen zullen alleen noodzakelijke onderhoud- en herstelwerkzaamheden worden uitgevoerd, waarbij de onderhoudskosten zullen worden afgewogen tegen de huurinkomsten en exploitatieduur.

Conform het MOP worden de geplande onderhouds- en vervangingswerkzaamheden uitgevoerd. Hierbij wordt rekening gehouden met eventuele wijzigingen in de huurinkomsten en exploitatietermijnen. De doelstelling is om deze vastgoedportefeuille conform de NEN2767 op onderhouds- en kwaliteitsniveau 3 te brengen, voor zover dit nog niet het geval is. Hiervan kan worden afgeweken indien een pand op korte termijn zal worden ingezet voor (her)ontwikkeling.

Bedragen in €1.000

Hier gaat het om het uitvoeren van planmatig onderhoud aan de opstallen (voornamelijk bergingen) behorende bij de standplaatsen voor woonwagens. Voor deze opstallen is een onderhoudsplan opgesteld welke in een cyclus van drie jaar wordt geactualiseerd.
Voor de standplaatsen en bijbehorende opstallen zullen de geplande onderhouds- en vervangings-werkzaamheden conform het MOP worden uitgevoerd, bijvoorbeeld het vervangen van dakbedekking van de bergingen op de locatie Tom Mandersstraat.

Bedragen in €1.000

Hier gaat het om de locaties die onderdeel zijn van de strategische kernvoorraad van de gemeente (bv. stadhuis en stadsdeelkantoren). Voor het overige betreft het kantoorruimten, atelierruimtes, woningen, bibliotheken, maar ook bijzondere objecten (zonder huurder) zoals kerktorens en monumentale tuinmuren. Bij de reguliere panden worden uit de huurinkomsten de onderhoudskosten gefinancierd. Bij de bijzondere objecten wordt op basis van het MOP met een vast bedrag per jaar gerekend. Doel is het in stand houden van de betreffende panden en objecten en het waarborgen van een goede staat van onderhoud.

Conform het MOP worden de geplande onderhouds- en vervangingswerkzaamheden uitgevoerd, zoals schilderwerken aan diverse opstallen in park Clingendael in 2017 waaronder instituut Clingendael.

Bedragen in €1.000

De jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden gedekt uit het structurele onderhoudsbudget. Indien deze niet toereikend is zal er een verrekening plaatsvinden met de onderhoudsvoorziening.
Wanneer het structurele onderhoudsbudget hoger is dan de jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden de overschotten toegevoegd aan de egalisatievoorzieningen om de tekorten als gevolg van pieken in het onderhoud in de latere jaren op te kunnen vangen.

De HGR heeft panden in gebruik ten behoeve van het aanbieden van sociale werkvoorzieningen en voor de eigen organisatie. Doel is het in stand houden van de kapitaalgoederen en het waarborgen van een goede staat van onderhoud. Op basis van het MOP is in 2014 een huurovereenkomst gesloten. Uit de huurinkomsten worden de onderhoudskosten gefinancierd
Conform het MOP worden de geplande onderhouds- en vervangingswerkzaamheden uitgevoerd, bijvoorbeeld het aansluiten van het verwarmingssysteem op aardwarmte in plaats van vervangen van CV-ketels.

Bedragen in €1.000

De jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden gedekt uit het structurele onderhoudsbudget. Indien dit niet toereikend is zal er een verrekening plaatsvinden met de onderhoudsvoorziening.
Wanneer het structurele onderhoudsbudget hoger is dan de jaarlijks geraamde onderhoudskosten worden de overschotten toegevoegd aan de egalisatievoorzieningen om de tekorten als gevolg van pieken in het onderhoud in de latere jaren op te kunnen vangen.

Het betreft panden die in gebruik zijn bij verschillende onderdelen (zoals Stadsboerderijen, Groenpos-ten, algemene begraafplaatsen en panden t.b.v. afvalverwerking) en objecten die aan externen verhuurd worden zoals de kiosken op de boulevard. Uit de huurinkomsten worden de onderhoudskosten gefinan-cierd. Ook bezit de gemeente bijzonder vastgoed zoals bijvoorbeeld de wachttoren op het Zwarte Pad. Doel is het in stand houden van de kapitaalgoederen en het waarborgen van een goede staat van onderhoud.

Conform het MOP worden de geplande onderhouds- en vervangingswerkzaamheden uitgevoerd zoals dak- en gevelwerkzaamheden aan Aristoteleslaan 143 en Laan van Poot 105.

Bedragen in €1.000

World Forum
Het Worldforum Convention Centre ondergaat een grote renovatie. Na afronding van de werkzaam-heden in 2017 zal ook hier het onderhoud volgens een nog op te stellen MOP uitgevoerd gaan worden.

Busremise Telexstraat
De gemeente Den Haag heeft eind 2012, ter bevordering van de marktwerking, de remise aan de Telexstraat 3 overgenomen van de HTM. De MRDH (voorheen Stadsgewest Haaglanden) huurt de remise vervolgens van de gemeente. De huur die MRDH betaalt dient ter dekking van alle kosten die gemaakt zijn bij aankoop van de remise (rente- en afschrijvingscomponent). Daarnaast bevat de huur een bijdrage/voorschot voor beheer van de remise inclusief onderhoud. Bij een eventueel tekort zal de MRDH extra bijdragen.

In het ‘meerjarenprogramma groen’ (RIS 280307) 2014-2018 zijn de groene prioriteiten voor de komende jaren vastgelegd, te weten veiligheid, duurzame instandhouding en schoon groen.

Het Haagse groen kent vier hoofd categorieën: Wijk- en buurtgroen, straatbomen, ecologische verbin-dingzones en grote groengebieden. Beleid hiervoor is in diverse nota’s vastgelegd zoals ‘Groen kleurt de stad’. Doel van deze nota’s is te zorgen voor een groenstructuur van de 21e eeuw met een eigentijdse programmering en vormgeving. Opgave is hierbij het combineren van vaste waarden en nieuwe wensen/mogelijkheden in een herkenbare Haagse stijl.

Daarnaast wordt continu aan het groene kapitaal gewerkt. Het gaat hier om het doelgericht en efficiënt inzetten van beschikbare middelen om het (groene) ‘kapitaal’ dat in de loop der jaren is opgebouwd te behouden. Dit is meer dan een efficiëntieslag. Het gaat er om de structurele middelen zo in te zetten dat investeringen uit het verleden niet ongedaan gemaakt worden. Dit doen we met een uitgekiende strategie en heldere keuzes.

Dit vertaalt zich voor het Haagse groen in regulier jaarlijks onderhoud, vervangingen en groot onderhoud. Daarvoor wordt het beschikbare budget voor groenonderhoud zo effectief en efficiënt mogelijk ingezet waarbij het dagelijks onderhoud volgens het groenbeheersysteem wordt geprogram-meerd. Dit bestaat o.a. uit het maaien, schoffelen, snoeien en begeleiden van de straatbomen. Voor het groot onderhoud bestaat het uit de vervanging en herinrichting in grote groengebieden en wijk- en buurtgroen en de vervangingsaanplant van bomen.

In het MJP Groen 2014-2018 is aangegeven dat de inzet van de groene middelen naast het reguliere onderhoud zich het komend jaar concentreert op:

• het op peil houden van het bomenbestand,
• het vervangingsplan voor populieren en wilgen,
• renovatie van wijk- en buurtgroen
• het uitvoeren van  projecten in de stedelijke ecologische verbindingszones.

In 2017 is er € 0,75 mln. beschikbaar voor extra groen (oplopend naar € 1 mln. in 2018). Naar verwachting biedt bijvoorbeeld de wijkvisie voor het stadsdeel Centrum kansen om meer groen te realiseren en met dit groen een bijdrage te leveren aan klimaatadaptatie.

Bedragen in €1.000

Onderhoud van de wegen is noodzakelijk om de functionaliteit en de veiligheid van de wegen te garanderen. Op grond van de ‘Haagse nota mobiliteit 2010-2020’ en de ‘kadernota openbare ruimte’ (RIS 249315) worden nadere prioriteiten voor het wegonderhoud gesteld. Elementen uit het verkeers-plan zijn onder andere het concentreren van doorgaand verkeer op hoofdroutes, het bevorderen van het fietsverkeer en het aantrekkelijker maken van lopen door de stad. Hiermee worden, nog meer dan voorheen, de prioriteiten in het wegonderhoud gelegd op de belangrijkste delen van de weginfra-structuur. In de kadernota wordt de nadruk vooral gelegd op het afstemmen van de werkzaamheden in de openbare ruimte. Bij de planning van het onderhoud krijgen wegonderhoudsprojecten, die gecombineerd kunnen worden uitgevoerd daarom voorrang. Waar mogelijk wordt bijvoorbeeld gelijktijdig met rioolwerkzaamheden een kwaliteitslag gemaakt om de openbare ruimte te verbeteren. Deze werkwijze is goedkoper en zorgt voor minder overlast voor onze inwoners.

In het ‘meerjarenprogramma wegonderhoud 2014-2018’ (RIS 265100) is dit uitgewerkt door een hoge prioriteit te geven aan het bevorderen van het fietsverkeer, het concentreren van doorgaand verkeer op hoofdroutes en het onderhoud van drukbelopen voetpaden . Het resterende budget zal worden ingezet op het onderhoud van de verblijfswegen met elementenverharding, zoals woonstraten en winkelgebieden.
Ieder twee jaar wordt een weginspectie uitgevoerd waarbij de staat van het onderhoud wordt beoordeeld. In de tabel hieronder zijn de resultaten opgenomen

De gemeente beheert een groot aantal kunstwerken variërend van bruggen en viaducten en tunnels tot kademuren en beschoeiingen. Een aantal van deze kunstwerken moet vervangen worden als gevolg van veranderd, intensiever en zwaarder gebruik en/of als gevolg van het overschrijden van de levens¬duur. Deze vervangingen vinden plaats op basis van meerjarenprogramma’s.

Het ‘meerjarenprogramma kunstwerken’ (MJPK II) voor de periode 2015-2017 is in uitvoering. De vervangingsachterstand van grote civieltechnische constructies wordt hiermee structureel aangepakt. Voor 2016/2017 zijn dit Veenkade/Toussaintkade, de Dunne Bierkade en de brug Piet Heinplein.
De tot op heden vervangen kademuren kennen een op hout gefundeerde constructie. Deze constructie was aan het einde van haar levensduur.
Het MJPK III, voor de periode 2018-2020, is in voorbereiding. De opgave voor het vervangen van binnenstedelijke kademuren met een houten constructie bedraagt bijna 25 km. Kadevervangingen zullen de komende jaren een terugkerend verschijnsel zijn. De ervaringen met de projecten van afgelopen jaren (met name wat betreft het omgaan met bomen, parkeergelegenheid en herinrichting van de straat) zullen hierbij worden meegenomen.
In 2016 is voorbereiding van de renovatie van de Koningstunnel gestart. Naar verwachting start de uitvoering in het 3e kwartaal van 2017 zodat in mei 2019 aan de nieuwe wetgeving op het gebied van tunnelveiligheid voldaan wordt.

Bedragen in €1.000

De gemeente zorgt voor doelmatige inzameling en transport van afvalwater en hemelwater ter bescherming van de volksgezondheid en het milieu en ter voorkoming van wateroverlast in de buitenruimte. Ook houdt de gemeente diverse drainagesystemen in stand. Dit wordt geregeld in het nieuwe ‘gemeentelijk rioleringsplan 2016-2020’ (RIS 289287). De planning van rioolvervangingen is voor deze periode grotendeels bekend. Onder andere worden de wijken Bezuidenhout-Oost, Kom Loosduinen, Archimedesstraat, Moerwijk-Noord en Spoorwijk en Bloemenbuurt-Oost en -West voorbereid en gerealiseerd. De vervangingen vinden zoveel mogelijk per wijk plaats, waarbij optimale afstemming wordt gezocht met andere onderhoudswerkzaamheden en herinrichtingsplannen. Deze afstemming kan de precieze uitvoeringsplanning nog beïnvloeden. Gemiddeld gaat het om 17 km rioolvervanging per jaar.

Het onderhoud van de panden behoren tot de strategische kernvoorraad van de gemeente Den Haag, te weten Spui, Leyweg, en de stadsdeelkantoren. De meerjaren prognoses zijn onlangs opgesteld. Daarbij is aandacht besteed aan de volledigheid, de realiteit, de uitvoerbaarheid en de kosten. De gemiddelde onderhoudskosten per vierkante meter per jaar zijn vergeleken met kengetallen uit databanken waarin landelijke facilitaire gegevens zijn opgeslagen. De gemiddelde kosten van het dagelijks en groot onderhoud van het stadhuiscomplex blijken door de hoogwaardige architectuur, de toegepaste detaillering, de bijzondere klimaatbeheersing, de liftinstallaties en de uitstraling aan de bovenkant van de gemiddelde bandbreedte te liggen. De overige panden zitten op de gemiddelde bandbreedte.

De rapportage volgt de methodiek van de NL-SfB codering. Deze methodiek is de gangbare systematiek voor een betrouwbare meerjaren onderhouds- en investerings-prognose.

Bedragen in €1.000