Coördinerend portefeuillehouder: Tom de Bruijn

Den Haag groeit. Het aantal inwoners groeit en er komen steeds meer bezoekers. Dit leidt tot meer verkeer. Dat vraagt scherpe keuzes van het bestuur om onze stad goed bereikbaar te houden. De bereikbaarheid van de toplocaties voor de stedelijke economie is onverminderd belangrijk. Deze plekken moeten goed bereikbaar zijn , maar dit mag niet ten koste gaan van de leefbaarheid in de woon- en verblijfsgebieden in de stad.
Daarom streeft Den Haag naar een duurzame en gezonde stad met een optimale balans tussen de verschillende vervoerswijzen. Het motto daarbij is ‘bewust kiezen, slim organiseren’. We streven ernaar dat het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets groeit ten opzichte van het autogebruik. Dit sluit aan bij onze ambities de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren en in 2040 klimaat-neutrale stad te zijn.
Natuurlijk moet de stad ook per auto goed bereikbaar blijven. Vroegtijdige communicatie met bewoners en ondernemers bij wegwerkzaamheden moet helpen aan een goede verkenning van mogelijkheden voor co-creatie bij de aanpak van knelpunten.

Den Haag streeft naar een gezond milieu en een duurzame stad waar mensen goed kunnen wonen, werken en recreëren. De kwaliteit van het milieu en de mate van duurzaamheid zijn direct van invloed op de gezondheid van de Hagenaars, de Haagse natuur en de mogelijkheden voor sociale, economische en stedenbouwkundige ontwikkeling.
Den Haag behoudt en bevordert een goede milieukwaliteit met landelijke instrumenten en lokaal beleid. De gemeente heeft instrumenten op grond van landelijk wet- en regelgeving, bijvoorbeeld over lucht, geluid, bodem, externe veiligheid, milieueffectrapportages, vergunning en handhaving. Op andere terreinen zoals klimaatbeleid, duurzaamheidsparagrafen in ruimtelijke plannen, milieueducatie en -participatie zijn eigen Haagse ambities leidend. De nota ‘Den Haag maakt het duurzaam’ (RIS 269129) geeft een overzicht van het Haags milieu- en duurzaamheidsbeleid.

Rotterdamsebaan
De Rotterdamsebaan is de nieuwe verbindingsweg tussen het rijkswegennet vanaf knooppunt Ypenburg A4/A13 en de Centrumring van Den Haag. Het hoofdcontract is in december 2015 gegund, waarna de aannemerscombinatie is gestart met de voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van het boren van de tunnel en met het uitwerken van het integrale ontwerp. In 2017 zal de startschacht in de Vlietzone in gereedheid worden gebracht. De tunnel boor machine (TBM) zal ter plaatse worden opgesteld. De ontvangstschacht in de Binckhorst zal eind 2017 ook vrijwel gereed zijn. Het feitelijk boren van de twee tunnelbuizen staat gepland in 2018. We verwachten de tunnel te kunnen gebruiken vanaf medio 2020.

Straten, wegen en lanen
In de kadernota Straten, wegen en lanen (RIS 280303) staan de functionele eisen die we stellen aan de Haagse wegen. De komende jaren gaan we onze ambities met het Haagse wegennet realiseren. Waar mogelijk sluiten we aan bij andere programma’s, zoals ‘fiets’, ‘verkeersveiligheid’ en onderhoudsprogramma’s voor wegen en riolering. Op tal van plekken is dit zichtbaar. Vanaf 2017 worden de Melis Stokelaan (tussen Moerweg en Loevesteinlaan) en de Erasmusweg (tussen Troelstrakade en Loevesteinlaan) aangepast. Sinds 2015 pakken we de knelpunten in de noordwestelijke hoofdroute aan. Als onderdeel daarvan beginnen we in 2017 met het deel Machiel Vrijenhoeklaan-Sportlaan. Verder starten we vanaf 2017 met de herinrichting van het kruispunt Duinstraat-Scheveningseweg. In 2017 wordt ook een studie uitgevoerd naar de Lozerlaan.

Programma fiets
De gemeente wil ruim baan geven aan de fietser. De ambities daarvoor staan in het meerjarenpro-gramma fiets 2015-2018. We realiseren hoofdroutes (zogenaamde ‘sterroutes’) voor de fiets en we leggen fietspaden en -stroken aan op punten waar die nu ontbreken in het hoofdroutenetwerk voor de fiets. Ook vervangen we tegelfietspaden door paden van rood asfalt. In 2017 zijn de sterroutes naar Scheveningen, Leidschenveen, Wateringse Veld en Rijswijk in uitvoering. Ook richten we de Kempstraat opnieuw in tussen de Schalk Burgerstraat en het Hobbemaplein.
In overleg met de Fietsersbond kijken we welke onveilige situaties worden aangepakt.

Fietsenstallingen
Om meer mensen op de fiets te krijgen, is het belangrijk dat mensen de fiets goed kunnen stallen. Als er onvoldoende plekken zijn, zorgt dat voor overlast op straten en stoepen door gestalde fietsen. In 2017 komt er een nieuwe stalling onder het Koningin Julianaplein voor ca 8.500 fietsen. Daarnaast werken we verder aan plannen voor 800 nieuwe plekken bij het station Laan van NOI, 70 bij station Moerwijk, 2.500 plekken aan de achterzijde van station Holland Spoor en 1.600 plekken in het Hofkwartier en Pleinkwartier. De belangrijkste aandachtsgebieden zijn de binnenstad en de NS-stations, maar ook daarbuiten blijft het van belang om goede mogelijkheden te hebben de fiets te parkeren. De gemeente blijft daarom inzetten op het uitbreiden van fietsparkeermogelijkheden, bijvoorbeeld buurtstallingen. Daarvoor is er een subsidieregeling. Ook willen we het aantal achtergelaten ongebruikte fietsen (‘weesfietsen’) in de woonwijken terugdringen.
Biesieklette exploiteert de bewaakte openbare fietsenstallingen en schoolstallingen. Den Haag heeft 14 bewaakte openbare stallingen (exclusief de NS stallingen) en acht bewaakte schoolstallingen. Het gebruik ervan neemt jaarlijks nog steeds toe. De gemeente gaat door met acties en campagnes om fietsers te verleiden de stallingen te gebruiken.
Verkeersveiligheid
In 2016 is de gemeente gestart met de uitvoering van de eerste fase( 2016/2017) van het nieuwe meerjarenprogramma verkeersveiligheid 2016-2019. In 2017 maken we in dit kader de Diamanthorst verkeersveilig. Ook pakken we twee of drie blackspots aan en richten we een aantal buurten in als 30 km/uur gebied. Om basisschoolleerlingen veilig aan het verkeer te laten deelnemen zullen we een aantal projecten uitvoeren op scholen. Ook maken we ouders bewust van de eigen mogelijkheden om de schoolroutes veiliger te gebruiken. Daarnaast doet de gemeente fysieke ingrepen om weggebruikers erop te attenderen dat er een school in de buurt is; komend jaar gaan we hiermee door.
In 2017 is er, net als in 2016, extra aandacht voor de oudere weggebruiker.

Parkeren in woongebieden
De gemeente heeft de afgelopen tijd al meer dan 1.800 nieuwe parkeerplekken aangelegd in het kader van het programma ‘parkeren in woongebieden’. De komende periode gaan we werken aan nog eens ruim 2.000 parkeer-plekken, al dan niet in parkeergarages. In 2017 komen er ongeveer 750 parkeerplaatsen op straat bij, in Bezuidenhout-Oost, de Bloemen-buurt-Oost, Rustenburg-Oostbroek, Vruchtenbuurt (de Mient) en een aantal verspreide plekken waar de parkeerdruk hoog tot zeer hoog is. In combinatie hiermee voeren we in deze wijken, na een uitvoerig afstemmingstraject met de omwonenden, betaald parkeren in als dat nog niet van kracht is. De combinatie van beide maatregelen – nieuwe plekken en betaald parkeren – zorgt ervoor dat de parkeerdruk in die woongebieden daalt onder de 90%.

Parkeren op straat
In 2015 zijn de kosten voor een parkeervergunning gehalveerd. Na deze prijsdaling zien we dat er in Den Haag juist meer tweede en volgende vergunningen worden uitgegeven. In 2016 onderzoeken we de gevolgen van deze toename. Dat kan in 2017 leiden tot extra maatregelen. In 2017 evalueren we de pilot met goedkoop parkeren in winkelgebieden (‘groen-gele zones’). Tevens vindt er een evaluatie plaats van de nieuwe vergunning voor vrijwilligers van sportverenigingen. We gaan in 2017 door met het introduceren en optimaliseren van de scantechnologie en digitalisering van parkeervergunningen

Om de stad gezond te houden en om calamiteiten te voorkomen, is het belangrijk om op een goede manier vorm te geven aan beheer en onderhoud van de Haagse infrastructuur en te blijven investeren in het vastgoed. Deze investeringen en daarnaast ook de (grootschalige) evenementen dragen bij aan een gezond en positief economisch klimaat. Elk jaar is dit een aanzienlijke opgave voor de stad. Het is van belang om dit soort werkzaamheden te realiseren op afgestemde tijden en binnen de gestelde tijd. De gemeente voert daarom regie op de planning, voorbereiding en uitvoering van alle geplande activiteiten (werkzaamheden, bouwactiviteiten en evenementen) die impact hebben op de doorstroming op het hoofdwegennetwerk. Dit gebeurt onder andere met behulp van een stadsbrede meerjarenprogrammering en een jaarlijks uitvoeringsprogramma. We gaan zo goed mogelijk meerdere werkzaamheden combineren en krijgen in een vroeg stadium in beeld wat de mogelijkheden of uitdagingen zijn, bijvoorbeeld bij gelijktijdige evenementen. Om het verkeer optimaal en veilig door de stad te leiden werken we met verkeersmanagement. We informeren en leiden weggebruikers op de beste manier door de stad. Actuele verkeersgegevens, slimme verkeerslichten, dynamische routeinformatie panelen (DRIP’s) en de verkeerscentrale helpen hierbij. Bij verkeersdrukte, evenementen en incidenten werken we met verkeersscenario’s. Met teksten op de DRIP’s informeren we verkeersdeelnemers over de beste route. De meeste omleidings-scenario’s gaan gepaard met andere instellingen van de verkeerslichten: meer groen voor wie de adviesroute volgt. Zo belonen we het verkeer op de geadviseerde route met vlottere doorstroming en zorgen we zo lang mogelijk voor goede doorstroming op de hoofdroutes. We evalueren en ontwik-kelen de verkeerscenario’s continu, zo nodig in samenwerking met omliggende wegbeheerders.

Netwerk Randstad Rail
Sinds 2015 rijden de nieuwe Avenio-trams op het Haagse tramnet. Deze moderne trams hebben een lage vloer en bieden plaats aan meer reizigers. Deze nieuwe trams zullen een deel van de huidige (versleten) trams van de HTM vervangen. De lijnen 2, 3, 4, 11, 16/17 en 19 zijn al geschikt voor het nieuwe materieel. De lijnen 9 en 15 worden in 2017 in gebruik genomen. We werken verder aan de voorbereidingen om ook het tracé van lijn 1 geschikt te maken voor de nieuwe tram.
In het programma ‘netwerk RandstadRail’ is een aantal haltes aangemerkt als ‘tophalte’. Op deze haltes komen meer voorzieningen. Het inrichten van deze haltes is maatwerk, afgestemd op de omgeving.

De stations moeten prettige en veilige plekken zijn. Het busplatform bij Den Haag Centraal krijgt in 2017 een opknapbeurt, zodat de kwaliteit van het busstation aansluit bij die van het vernieuwde CS. De bushaltes worden voor de reiziger duidelijker, veiliger en efficiënter geplaatst en het platform krijgt een nieuwe overkapping. Ook station Den Haag Laan van NOI krijgt een facelift. Hierdoor wordt het station prettiger en komt er een betere doorgangsroute naar het bedrijvenpark Beatrixkwartier.

Luchtkwaliteit
De gemeente wil in deze collegeperiode de luchtkwaliteit verbeteren voor iedereen in de stad. In 2015 is daarvoor een nieuw gemeentelijk actieplan luchtkwaliteit gepresenteerd. Daarin staat de ambitie om op termijn te voldoen aan de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dat is echter alleen te realiseren als daarover goede internationale afspraken kunnen worden gemaakt.
In 2017 wil Den Haag in ieder geval doorgaan met succesvolle maatregelen. De focus ligt daarbij op het terugdringen van de gezondheidsrisico’s voor Hagenaars. Zo willen we de situatie verbeteren voor bewoners en gebruikers van zogenoemde ‘gevoelige bestemmingen’ (kwetsbare plekken) zoals scholen, verzorgingstehuizen en crèches. Ook komen er 250 nieuwe laadpalen bij voor elektrische auto’s en gaan we door met handhaven van de milieuzone voor vrachtverkeer. Bijzondere aandacht besteden we aan die plekken waar de luchtvervuiling het grootst is. De gemeente wil hier maatregelen treffen die leiden tot het spreiden en beter doorstromen van het verkeer. We doen nog onderzoek waar en hoe dit het beste kan. De gemeente stimuleert zoveel mogelijk zinvolle initiatieven van bewoners, bedrijven en organisaties om de luchtkwaliteit te verbeteren, zoals het verschonen van het wagenpark of het gebruik maken van het openbaar vervoer.

Bodembescherming en bodemsanering
Leidend voor het Haagse bodembeleid is het convenant 'bodem en ondergrond 2016-2020' dat het kabinet, de Vereniging Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen in 2015 ondertekenden. Deze overeenkomst is een vervolg op het ‘bodemconvenant 2010-2015’. Het nieuwe convenant richt zich op verontreinigingen van het grondwater waarbij er een risico van verspreiding bestaat. In totaal zijn er in Den Haag 53 locaties met bodemverontreinigingen.
Op 46 daarvan zijn risico's voor verspreiding via het grondwater. De gemeente gaat in 2017 door met het aanpakken van deze verontreinigingen, door grondwatersanering of beheersing van de vervuiling.

Externe Veiligheid
Het Haagse beleid voor externe veiligheid is gebaseerd op de nota ‘externe veiligheid’ (RIS 259485). Het beleid richt zich enerzijds op beheersing van risico’s. Ook bij het ontwikkelen van ruimtelijke plannen en het verlenen van omgevingsvergunningen staan externe veiligheidsrisico’s op de agenda. Indien nodig doen we risicoanalyses, om vervolgens te bezien of maatregelen nodig zijn op locaties met verhoogd veiligheidsrisico.

Bestrijding geluidhinder
Op grond van de Europese richtlijn omgevingslawaai stellen we in 2017 de nieuwe vijfjaarlijkse geluidsbelastingkaarten vast. Ook geven we in 2017 uitvoering aan het ‘actieplan omgevingslawaai 2015–2018’ om zo de geluidsoverlast door het verkeer te verminderen.

Omgevingsdienst Haaglanden
De (9) gemeenten in de regio Haaglanden en de provincie Zuid-Holland hebben hun wettelijke milieu-uitvoeringstaken ondergebracht in de Omgevingsdienst Haaglanden (ODH). De ODH is verantwoor-delijk voor het verlenen van vergunningen, toezicht en handhaving (VTH-taken) op milieugebied en specialistisch advies op het gebied van milieu en ruimtelijke ordening. De gemeente en de ODH maken jaarlijks afspraken over de prioriteiten bij het actualiseren van vergunningen en het uitvoeren van toezicht en handhaving.

Milieueducatie (exclusief stadsboerderijen)
De gemeente vindt het belangrijk dat de inwoners van Den Haag van jongs af aan in aanraking komen met thema’s als milieu en duurzaamheid. Zo leren ze keuzes te maken en vorm te geven aan hun leefomgeving en leefstijl. Op scholen ondersteunen we docenten met middelen, materialen en kennis. Daarnaast kunnen leerlingen terecht voor schooltuinieren, een bezoek aan het Heempark en de Ontdektuin of een tuinder in het Westland. Elk jaar gaan ruim 3.000 Haagse leerlingen naar Drenthe voor een natuurwerkweek, School in Bos. Voor velen is dat een onvergetelijke ervaring, en ze vergroten er hun kennis over verleden, heden en toekomst van hun leefomgeving. Ook leren ze duurzaam om te gaan met natuur en milieu. Voor 2017 is de verwachting dat 95% van de scholen in het primaire onderwijs en 70% van het voortgezet onderwijs van deze mogelijkheid gebruik zullen maken.

In 2017 verwachten we ruim € 92 mln. te besteden; een daling met € 9 mln. ten opzichte van 2016. In de daarop volgende jaren lopen de ramingen terug van € 90 mln. in 2018 naar € 67 mln. in 2020. Het niveau van de baten blijft in 2017 en 2018 nagenoeg gelijk.